Akademia Zamojska

Akademię Zamojską założono w 1564 roku przez Jana Zamoyskiego. Oficjalne otwarcie odbyło się 15 marca 1565 roku. Akademia ta była pierwszą prywatną uczelnią. Trzecią zaś - po krakowskiej i wileńskiej - w Rzeczpospolitej. Uczelnie w Krakowie i Wilnie ufundowane były ze skarbca królewskiego. Uczelnia Zamojska, natomiast była w całości opłacona przez kanclerza.

Akademia miała być prężnym ośrodkiem kultury polskiej i katolickiej, oddziaływałaby ona silnie na ludność prawosławną. W pierwszej dekadzie swojego istnienia, Akademia zdobyła sobie znaczny rozgłos. Nie tylko w Polsce, ale także w całej Europie. Dzięki Akademii Zamość w XVI i XVII wieku był jednym z głównych ośrodków nauki w Polsce. Później Akademia stopniowo upadała. W 1784 roku, zamieniono ją w liceum.

Ważną rolę przy tworzeniu tej akademii odegrał poeta - Szymon Szymonowic, który skompletował cały zespół profesorski, dbając o dobór ludzi rzeczywiście wybitnych, a także udzielał wskazówek przy układaniu programów naukowych i tworzeniu podstaw organizacyjnych Akademii. Na początku działalności Akademii Zamojskiej były trzy wydziały: filozoficzny, medyczny i prawniczy. Zajęcia prowadziło 15 profesorów, m. in. Melchior Stedanides, Wawrzyniec Starnigel, Adam Burski (filozof), Tomasz Drezner (prawnik), Jan Niedźwiecki - Ursinus, Maciej Jaworowski (prawo i filozofia), później także Stanisław Staszic. Wszystkie wykłady odbywały się po grecku i łacińsku. W 1600 roku ogłoszono ostateczny akt fundacji akademii, opublikowano jej regulaminy wewnętrzne i program. W pierwszych latach działalności akademii przewinęło się kilka ciekawych postaci, m.in. William Bruce ze Szkocji i Dominik Corvinus z Włoch.

Według postanowień Zamoyskiego, uczelnia miała być przeznaczona wyłącznie dla szlachty, ale wbrew intencjom fundatora, szybko zmienił się jej charakter - ze szlacheckiego - na mieszczański. W latach 1607 - 1609 młodzież pochodzenia szlacheckiego stanowiła zaledwie 5% spośród 237 przybyłych. Dużo większą liczbę studentów stanowili mieszczanie.

Po 1620 roku uczelnia zaczęła upadać, Akademia nie cieszyła się już takim prestiżem.

Po pierwszym rozbiorze Polski, w roku 1784, jej działalność została zamknięta przez zaborców, czyli Austriaków. Utworzono Liceum Królewskie, przekształcone w Szkołę Wojewódzką im. Zamoyskich. Odznaczała się ona wysokim poziomem. W 1811 roku została jednak przeniesiona do Szczebrzeszyna, a budynek zamieniono dla potrzeb wojskowych na koszary. Dopiero po likwidacji twierdzy zamojskiej, w roku 1866, przywrócono tu szkołę. Do czasu II wojny światowej znajdowało się tu gimnazjum, po jej zakończeniu - liceum ogólnokształcące.

Przy dawnej akademii, w roku 1919 roku, powstał szkolny ogród zoologiczny (przyrodniczy). Przyczynił się on do powstania obecnego, zamojskiego ogrodu zoologicznego.

Budynek dawnej Akademii Zamojskiej powstał w latach 1639-1648 w stylu wczesnobarokowym na wzór kolegiów jezuickich dzięki fundacji kanclerza wielkiego koronnego Tomasza Zamojskiego. Autorami projektu byli Jan Jaroszewicz i Jan Wolff. Budynek pierwotnie mieścił sale wykładowe, stancje, mieszkania profesorskie, bibliotekę i drukarnię. W latach 1752–1765 na polecenie Jana Jakuba Zamoyskiego gmach Akademii znacznie przebudowano w stylu późnego baroku i rokoka według projektu Jana Andrzeja Bema. Dzisiejszy skromny wygląd Akademii został jej nadany w I poł. XIX wieku. Skuto wtedy m.in. ozdobne gzymsy, portale, obramienia okienne, dekoracyjny fryz oraz zamurowano arkady na dziedzińcu. Założenie zachowało jednak charakterystyczną formę, o niemal identycznych wymiarach każdego boku, z wewnętrznym dziedzińcem.

Obecnie mieści się tu I Liceum Ogólnokształcące im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Zamościu.

Norbert Pitwała kl. VI

Źródła informacji zawarte w tekście: Wikipedia

Ciekawe osobowości z Zamościa - Marek Grechuta

Marek Michał Grechuta urodził się 10 grudnia 1945 w Zamościu, a zmarł 9 października 2006 w Krakowie. Był polskim piosenkarzem, poetą,   kompozytorem i malarzem, z wykształceniem architekta. Interesował się także rzeźbą i filozofią.

Uznawany był za najważniejszego przedstawiciela polskiej poezji śpiewanej, wykorzystującego często elementy rocka, jazz-rocka i rocka progresywnego, szczególnie w początkowym okresie twórczości.

 Od dzieciństwa uczył się gry na fortepianie. Ukończył architekturę na Politechnice Krakowskiej. Na przełomie lat 1966/67 wraz z kolegą ze studiów, Janem Kantym Pawluśkiewiczem, założył kabaret o nazwie Anawa (od francuskiego en avant - naprzód), który przekształcił się w zespół muzyczny.

Publiczny debiut muzyczny Grechuty miał miejsce w październiku 1967 roku, kiedy zajął drugie miejsce wśród wokalistów na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie, a wygrał piosenką Tango Anawa. W 1968 roku na VI KFPP w Opolu zdobył nagrodę dziennikarzy za piosenkę Serce, a rok później na VII KFPP jedną z głównych nagród (Nagroda TVP) za piosenkę Wesele. Z zespołem Anawa nagrał dwie swoje pierwsze płyty – Marek Grechuta & Anawa z 1970 roku oraz Korowód z 1971. W tym roku na IX KFPP w Opolu Grechuta zdobył główną nagrodę za piosenkę Korowód. Od tego momentu Marek Grechuta zaistniał w świadomości całej Polski. Posypały się propozycje koncertów, a on sam od tej pory kolejnymi nagrodami stale ugruntowywał swoja pozycję i zdobywał coraz większą popularność. Zagrał też epizod w filmie "Polowanie na muchy" Andrzeja Wajdy.

W Noc Sylwestrową 1967/1968 Grechuta poznał Danutę, przyszłą żonę i największą miłość swojego życia.

W 1971 roku zespół Anawa rozpadł się. Muzycy zaangażowali się w inne projekty, Jacek Ostaszewski założył zespół Osjan, zaś Marek Jackowski - Maanam. Grechuta związał się wtedy z innymi muzykami, m.in. Pawłem Ścierańskim i Michałem Półtorakiem. Założono wówczas nowy zespół: Wiem. Jego nazwa pochodzi od skrótu "W Innej Epoce Muzycznej". Opierał się na muzykach rockowo- jazzowych i w takim właśnie stylu jest pierwsza płyta grupy.

W 1975 roku nastąpiła reaktywacja Anawy. Ze starego składu pozostali tylko Grechuta i Jan Kanty Pawluśkiewicz. Zainteresowali się oni Witkacym i zaczęli pisać muzykę do jego tekstów. Po raz pierwszy zostały one zaprezentowane na festiwalu w Opolu w 1975 roku podczas imprezy towarzyszącej "Polska poezja śpiewana".

W 2001 roku otrzymał pierwszą w karierze złotą płytę za album "Dni, których nie znamy", na który składały się najlepsze piosenki artysty. Został też nagrodzony Fryderykiem za całokształt twórczości .

9 października 2006 roku Polskę obiegła wiadomość o śmierci Marka Grechuty. Został pochowany w Alei Zasłużonych Cmentarza Rakowickiego w Krakowie 17 października 2006 roku. Jego trumnę nieśli przyjaciele z Piwnicy pod Baranami m.in.: Grzegorz Turnau, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Zbigniew Preisner.

Piotr Skrzynecki nazwał go najgenialniejszym polskim artystą. Za wybitne zasługi dla kultury polskiej i za osiągnięcia w działalności artystycznej Marek Grechuta został pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Marek Grechuta jest powszechnie uważany za jednego z najbardziej oryginalnych twórców polskiej muzyki popularnej , znany z interpretacji oryginalnych tekstów , jak również nowych obrotów na polskiej poezji z różnych okresów 20 wieku . Grechuta współpracował z wielu znaczących muzyków w kształtowaniu sceny " poezji śpiewanej " , jakie znamy dzisiaj. Łącząc rock progresywny i nowoczesny jazz z elementami muzyki etnicznej i klasycznej, Grechuty , a bardzo popularny w czasie , zawsze pozostawał poza granice nurtu muzyki pop.

Źródła:

 http://pl.wikipedia.org/wiki/Marek_Grechuta

 http://muzyka.wp.pl/gid,539352,title,3-rocznica-smierci-Marka-Grechuty,galeria.html

http://2Fgrechuta1_1255086969.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fmuzyka.wp.pl%252Fgid%252C539352%252Ctitle%252C3-rocznica-smierci-Marka-Grechuty%252Cgaleria.html%3B383%3B500

http://muzyka.onet.pl/artysci/katalog/marek-grechuta,159753,artysta.html

http://muzyka.wp.pl/aid,1598,title,Marek-Grechuta,artysta_biografia.html

http://muzyka.dlastudenta.pl/artysta/Marek_Grechuta/biografia,3808.html

Tylko  niektóre wybrane utwory Marka Grechuty:

 -  (W dzikie wino) zaplątani (Marek Grechuta & Anawa '1970)

- A więc to nie tak (Magia obłoków '1974)

- Ani zmora z jeziora, ani sen skrzydlaty ... (W malinowym chruśniaku '1984)

- Będziesz moją Panią (Marek Grechuta & Anawa '1970)

- Bolą mnie nogi (Pieśni Marka Grechuty do słów Tadeusza Nowaka '1979)

 - Chcę być pomylony (Pieśni Marka Grechuty do słów Tadeusza Nowaka '1979)

 - Chcę cię uchronić (Szalona lokomotywa '1977)

- Chodźmy (Korowód '1971)

- Ciernisty deszczyk (Wiosna - ach to ty '1987)

- Cisza oddechu trawy (Śpiewające obrazy '1981)

- Czasami mojej ślepej posłuszny ochocie (W malinowym chruśniaku '1984)

 - Czy to tu? (Szalona lokomotywa '1977)

- Dni, których nie znamy (Korowód '1971)

 - Droga za widnokres (Droga za widnokres '1972)

- Dzieciństwo moje (Pieśni Marka Grechuty do słów Tadeusza Nowaka '1979)

- Gdy dzieci tańczą (Piosenki dla dzieci i rodziców '1991)

- Gdyby był taki aparat (Śpiewające obrazy '1981)

- Gdzie ty jesteś (Pieśni Marka Grechuty do słów Tadeusza Nowaka '1979)

- Gdziekolwiek (Droga za widnokres '1972)

- Gdzieś na mapy skraju - Zamość (Niezwykłe miejsca '2003)

- Gdzieś w nas (Droga za widnokres '1972)

 - Głos (Wiosna - ach to ty '1987)

- Godzina miłowania (Magia obłoków '1974)

- Góry me wysokie - Zakopane (Niezwykłe miejsca '2003)

- Hasło nasze (W malinowym chruśniaku '1984)

- Hejnał Otella (Śpiewające obrazy '1981)

- Żyli długo i szczęśliwie (Wiosna - ach to ty '1987)

- Żył raz królewicz (Piosenki dla dzieci i rodziców '1991)

      Marcelina Flis kl. VI

Harmonogram zadań do realizacji 2014/2015

Lp.	Zadanie	Realizacja
1.	Zebranie grupy uczniów z kl. IV - VI, którzy włączą się do realizacji „Projektu edukacyjnego – Moja mała Ojczyzna”	XII – przydział zadań
2.	- Spotkania z ciekawymi ludźmi z miejscowości, okolicy, regionu. - Przeprowadzenie wywiadów z wybranymi osobowościami. - Dokumentowanie naszego przedsięwzięcia jako e-portfolio mojamalaojczyznazamosc.blogspot.com.	XII – V - spotkania organizowane w szkole - spotkania wyjazdowe do Zamościa
3.	- Poznanie historii powstania miasta Zamościa - Zwiedzanie Starego Miasta	Wycieczka do muzeum
4.	Zamość w różnych okresach	Prezentacja multimedialna Prezentacja fotograficzna
5.	Atrakcje turystyczne Zamościa	Przygotowanie folderu
6.	Moja mała Ojczyzna	Szkolny konkurs plastyczny

„MOJA MAŁA OJCZYZNA”

I. Wstęp

 Projekt edukacyjny „Moja mała Ojczyzna” jest adresowany do uczniów szkoły podstawowej z klas IV - VI. Realizowany jest na lekcjach różnych przedmiotów, w trakcje różnych działań poza zajęciami i w czasie własnym. Projekt ożywia życie szkoły, rozwija wiedzę uczniów na temat ich miejsca zamieszkania, historii, ośrodków kultu religijnego, zapoznaje z ciekawymi ludźmi z naszego regionu, kształci umiejętność organizacji własnego warsztatu pracy, samodzielności, koreluje wiadomości z różnych dziedzin, umożliwia wykorzystanie różnorodnych źródeł informacji w tym technologii informatycznej.

II. Cele projektu

Cel strategiczny : Zamość dawniej i dziś.

Cele ogólne:

- Poznanie najbliższego środowiska z różnych punktów widzenia z perspektywy czasowej i przestrzennej.

- Umiejętność segregowania informacji i krytycznego ich odbioru

- Przygotowanie do korzystania z różnych źródeł informacji.

- Kształtowanie umiejętności zespołowego rozwiązywania problemów,

- Rozwijanie umiejętności dostrzegania najbliższej okolicy, poszanowania tradycji, miejsc kultu religijnego, poznanie historii miasta Zamościa.

- Rozwijanie wiedzy o historii regionu w powiązaniu z tradycjami własnej rodziny.

- Rozwijanie umiejętności prezentowania swoich osiągnięć na forum publicznym.

Cele szczegółowe:

Uczeń potrafi :

- Zaplanować własną prace,

- Wyszukać informacje na temat określonej postaci, zabytków, miejsc kultu religijnego, historii itp.

- Zapoznać się z historią i życiem własnej parafii i diecezji;

- Zredagować ogólne informacje o regionie w języku polskim i angielskim,

- Zaprezentować historię regionu, uwzględniając zabytki, postacie historyczne,

III. Zadania dla ucznia

- Przeprowadzenie wywiadów z różnymi osobami.

- Szukanie informacji w dostępnych mediach Internet , biblioteka.

- Wycieczka po mieście.

- Zredagowanie folderu przedstawiającego historię i teraźniejszość obiektów zabytkowych Zamościa

Instrukcja dla ucznia:

Drogi Uczniu, będziesz uczestniczył w realizacji projektu, przed Tobą wiele ciekawych zadań i działań.

1. Temat: Moja mała ojczyzna

2. Cel: Zaprezentowanie dziedzictwa kulturowego naszego regionu.

3. Czas realizacji od 01.12.2014 r. -30.05.2015 r.

4. Grupa zadaniowa: stworzą ją uczniowie klas IV - VI

5. Sporządzony będzie szczegółowy harmonogram działań

6. Źródła zbierania danych: biblioteka szkolna, biblioteki publiczne, strony www, w tym strona miasta Zamość, spotkania ze znanymi osobistościami miasta.

IV. PYTANIA BADAWCZE:

* Czy znam historię, zabytki, miejsca kultu religijnego, tradycje mojej małej ojczyzny – Zamościa?

* W jaki sposób można zaprezentować informacje o moim mieście?

* Gdzie będę poszukiwać informacji do projektu?

V. PREZENTACJA PRACY UCZNIÓW

Konkurs plastyczny „Zamość – najwspanialsze zabytki”

Przygotowanie wystawy Zamość dawnie i dziś.

Przygotowanie prezentacji multimedialnej podsumowującej projekt „ Moja mała Ojczyzna”.